जेव्हा वैद्यकीय शब्दांचा विचार केला जातो, तेव्हा “बिलीरुबिन” हा एक आहे ज्याबद्दल बर्याच लोकांनी ऐकले आहे परंतु कदाचित ते पूर्णपणे समजले नाही. या सर्वसमावेशक मार्गदर्शकामध्ये, आम्ही Bilirubin meaning in Marathi – बिलीरुबिन म्हणजे काय? त्याची कार्ये आणि एकूण आरोग्य राखण्यासाठी त्याचे महत्त्व जाणून घेऊ.
या लेखाच्या शेवटी, तुम्हाला बिलीरुबिन म्हणजे काय आणि ते आपल्या आरोग्यासाठी एक महत्त्वाचा पैलू का आहे हे स्पष्टपणे समजेल.
Bilirubin meaning in Marathi - बिलीरुबिन म्हणजे काय?
Bilirubin meaning in Marathi: बिलीरुबिन हे एक पिवळसर रंगद्रव्य आहे जे लाल रक्तपेशींच्या सामान्य विघटनादरम्यान तयार होते. बिलीरुबिन यकृतातून निघते आणि शेवटी शरीरातून बाहेर टाकले जाते.
बिलीरुबिन सामान्य पातळीपेक्षा जास्त असल्यास यकृत किंवा पित्त नलिका समस्यांचे विविध प्रकार असल्याचे सूचित होऊ शकते. कधीकधी, उच्च बिलीरुबिन पातळी लाल रक्त पेशी (हेमोलिसिस) नष्ट होण्याच्या वाढीव दरामुळे होऊ शकते. किंवा तुम्हाला कावीळ झाली असल्यास देखील Bilirubin ची पातळी वाढू शकते, अधिक वाचा Kavil Symptoms in Marathi.
Indirect Bilirubin व Direct Bilirubin हे बिलीरुबिन चाचणी मध्ये एकूण बिलीरुबिन मोजण्यासाठी प्रमाण म्हणून वापरले जाते यांनाच मराठी मध्ये असंयुग्मित आणि संयुग्मित असे म्हटले जाते. हे दोन भिन्न प्रकारचे बिलीरुबिनचे स्तर देखील देऊ शकतात.
Read: Anemia Meaning in Marathi
Bilirubin indirect meaning in marathi
Indirect Bilirubin संयुग्मित (“अप्रत्यक्ष”) बिलीरुबिन. हे बिलीरुबिन आहे जे लाल रक्तपेशींच्या विघटनाने तयार होते. हे Indirect Bilirubin संयुग्मित (“अप्रत्यक्ष”) बिलीरुबिन रक्तामध्ये यकृतापर्यंत जाते.
Direct Bilirubin meaning in marathi
Direct Bilirubin संयुग्मित (“प्रत्यक्ष”) बिलीरुबिन. हे असे बिलीरुबिन आहे जे एकदा यकृतापर्यंत पोहोचते आणि त्यात रासायनिक बदल घडवून आणते. मग हे तुमच्या स्टूलमधून काढून टाकण्यापूर्वी ते आतड्यांकडे जाते.
Read: Schizophrenia Meaning in Marathi
Serum Bilirubin Meaning in Marathi
Serum Bilirubin Meaning in Marathi म्हणजे तुमच्या सीरम मधील तुमच्या रक्तातील बिलीरुबिनची मात्रा किती आहे ते चाचणी करून जाणून घेणे.
ही एक रक्त चाचणी आहे जी बिलीरुबिन नावाच्या पदार्थाचे प्रमाण मोजते. तुमचे यकृत किती चांगले काम करत आहे हे शोधण्यासाठी ही चाचणी वापरली जाते.
तुमच्या रक्तातील बिलीरुबिनची थोडीशी मात्रा सामान्य आहे, परंतु उच्च पातळी हे यकृत रोगाचे लक्षण असू शकते.
Bilirubin test meaning in marathi
यकृत शरीराला अन्न पचवण्यासाठी पित्त बनवते आणि पित्तमध्ये बिलीरुबिन असते. बहुतेक बिलीरुबिन जुन्या लाल रक्तपेशी तोडण्याच्या शरीराच्या सामान्य प्रक्रियेतून येते.
निरोगी यकृत सामान्यपणे बिलीरुबिनपासून मुक्त होऊ शकते. परंतु जेव्हा तुम्हाला यकृताची समस्या असते तेव्हा तुमच्या शरीरात बिलीरुबिन अस्वास्थ्यकर पातळीपर्यंत वाढू शकते.
Bilirubin test meaning in marathi : हि चाचणी शरीरातील बिलिरुबिन चे प्रमाण तपासण्यासाठी केली जाते.
तुमचे वय, लिंग, आरोग्य इतिहास आणि इतर गोष्टींनुसार बिलिरुबिन चाचणीचे परिणाम बदलू शकतात. वापरलेल्या प्रयोगशाळेनुसार तुमचे चाचणी परिणाम भिन्न असू शकतात. त्यांचा अर्थ असा नाही की तुम्हाला समस्या आहे. तुमच्या डॉक्टरांना विचारा की तुमच्या चाचणीचे परिणाम तुमच्यासाठी काय आहेत.
बिलीरुबिन चाचणी का केली जाती?
तुमच्या यकृताचे आरोग्य तपासण्यासाठी चाचण्यांच्या गटाचा भाग म्हणून बिलीरुबिन चाचणी केली जाते. बिलीरुबिन चाचणी खालील समस्येचे निदान करण्यासाठी केली जाऊ शकते:
- कावीळची तपासणी करण्यासाठी – बिलीरुबिनच्या वाढीव पातळीमुळे त्वचा आणि डोळे पिवळसर होतात.
- या चाचणीचा सामान्य वापर म्हणजे नवजात मुलांमध्ये बिलीरुबिनची पातळी मोजण्यासाठी केला जातो म्हणजेच कावीळ तपासण्यासाठी केला जातो.
- तुमच्या पित्त नलिकांमध्ये, यकृत किंवा पित्ताशयामध्ये अडथळा आहे का याचे निदान करण्यासाठी.
- यकृत रोग, विशेषतः हिपॅटायटीस शोधण्यात मदत करा किंवा त्याच्या प्रगतीचे निरीक्षण करण्यासाठी.
लाल रक्तपेशींचा नाश झाल्यामुळे अशक्तपणाचे मूल्यांकन करण्यात मदत करते. - उपचार कसे कार्य करत आहे याचे अनुसरण करण्यास मदत करते.
संशयित औषधाच्या विषारीपणाचे मूल्यांकन करण्यात मदत करते.
Read: Nagin Disease in Marathi
Normal levels of Bilirubin - बिलीरुबिन ची सामान्य पातळी
18 वर्षांवरील प्रौढांसाठी, सामान्य एकूण बिलीरुबिन रक्ताच्या प्रति डेसीलिटर (mg/dl) पर्यंत 1.2 मिलीग्राम असू शकते. 18 वर्षाखालील लोकांसाठी, सामान्य पातळी 1 mg/dl असेल. संयुग्मित (Direct Bilirubin) बिलीरुबिनचे सामान्य परिणाम 0.3 mg/dl पेक्षा कमी असावे.
पुरुषांमध्ये बिलीरुबिनचे प्रमाण स्त्रियांपेक्षा किंचित जास्त असते. मात्र आफ्रिकन-अमेरिकन लोकांमध्ये बिलीरुबिनची पातळी इतर देशांच्या लोकांपेक्षा कमी असते.
Causes of Bilirubin in marathi - बिलीरुबिन वाढण्याची कारणे
शरीरामध्ये उच्च बिलीरुबिन ची अनेक कारणे असू शकतात मात्र काही सामान्य कारणे खालील यादीमध्ये दिलेली आहे:
- अशक्तपणा
- सिरोसिस
- रक्त संक्रमणाची प्रतिक्रिया
- गिल्बर्ट सिंड्रोम – एक सामान्य,
- अनुवांशिक स्थिती ज्यामध्ये एंजाइमची कमतरता असते जी बिलीरुबिनचे विघटन करण्यास मदत करते.
- व्हायरल हिपॅटायटीस
- औषधांवर प्रतिक्रिया
- अल्कोहोलयुक्त यकृत रोग
- पित्ताशयातील खडे
खूप कठोर व्यायाम, जसे की मॅरेथॉन धावणे, तुमची बिलीरुबिन पातळी वाढवू शकते.
कॅफीन, पेनिसिलिन, बार्बिट्यूरेट्स आणि नॉनस्टेरॉइडल अँटी-इंफ्लेमेटरी ड्रग्स (NSAIDs) ज्याला सॅलिसिलेट्स म्हणतात हि सर्व औषधे तुमची बिलीरुबिनची पातळी कमी करतात. बिलीरुबिन सामान्य पातळीपेक्षा कमी असणे ही कोणतीही समस्या नाही आहे.
Read: Angiography meaning in marathi
बिलीरुबिन कसे कमी करावे?
1.भरपूर पाणी प्या
हायड्रेटेड राहणे शरीरातील कचरा काढून टाकण्यास सुलभ करून बिलीरुबिनची पातळी कमी करण्यास मदत करते. पुरुषांनी दिवसातून सुमारे 125 औंस आणि महिलांनी 91 औंस पाणी पिण्याचे लक्ष्य ठेवले पाहिजे.
2.ताजी फळे आणि भाज्यांचे सेवन करा
फळे आणि भाज्यांमध्ये कार्बोहायड्रेट आणि साखर कमी असल्यामुळे ते संपूर्ण यकृत आणि अवयवांचे आरोग्य वाढवतात व बिलीरुबिन कमी करण्यास मदद करतात.
- द्राक्षे
- क्रॅनबेरी
- ब्लूबेरी
- नट
- ऑलिव तेल
3.फायबरचे सेवन वाढवा
अमेरिकन लिव्हर फाउंडेशनच्या मते, उच्च फायबरयुक्त आहार यकृताच्या आरोग्यास प्रोत्साहन देतो. महिलांनी दिवसाला 21 ते 25 ग्रॅम आणि पुरुषांनी 30 ते 38 ग्रॅम फायबर खावे.
चिया सीड्स, कलोंजी, रागी, ऍव्होकॅडो आणि ओट्स हे उच्च फायबरयुक्त आहार आहेत.
4.दारू टाळा
जर तुम्ही तुमचे यकृताचे आरोग्य सुधारू इच्छित असाल किंवा बिलीरुबिन कमी करू इच्छित असाल, तर अल्कोहोलचे सेवन कमी करणे महत्त्वाचे आहे. कारण “जर तुम्ही जास्त प्रमाणात मद्यपान करत असाल तर तुमचे यकृत खराब होईल,”
Read: पाइल्स व मुळव्याध वर घरगुती उपाय
The Bilirubin Formation Process in Marathi
शरीरात बिलीरुबिनची निर्मिती ही एक जटिल प्रक्रिया आहे. येथे एक सरलीकृत ब्रेकडाउन आहे:
1. लाल रक्तपेशी तुटणे
जुन्या किंवा खराब झालेल्या लाल रक्तपेशी रक्ताभिसरणातून काढून टाकल्या जातात आणि यकृत आणि प्लीहामध्ये मोडतात.
2. हेम ब्रेकडाउन
हेम, हिमोग्लोबिनचा एक घटक, लाल रक्तपेशींच्या विघटनादरम्यान सोडला जातो. नंतर त्याचे चयापचय बिलीव्हरडीनमध्ये होते, जे हिरवे असते आणि अखेरीस त्याचे बिलीरुबिनमध्ये रूपांतर होते, जे पिवळे असते.
3. वाहतूक
बिलीरुबिन रक्तप्रवाहाद्वारे यकृताकडे नेले जाते, जिथे त्यावर पुढील प्रक्रिया केली जाते.
4. यकृत प्रक्रिया
यकृतामध्ये, बिलीरुबिन संयुग्मित होते, ज्यामुळे ते पाण्यात विरघळते आणि शरीरातून उत्सर्जन करणे सोपे होते.
5. उत्सर्जन
पाण्यात विरघळणारे बिलीरुबिन पित्तामध्ये शरीरातून उत्सर्जित होते, जे पित्ताशयामध्ये साठवले जाते आणि लहान आतड्यात सोडले जाते.
6. विष्ठा रंग
बिलीरुबिनचा एक भाग कालांतराने विष्ठेमध्ये उत्सर्जित केला जातो, ज्यामुळे त्याचा वैशिष्ट्यपूर्ण तपकिरी रंग येतो.
Bilirubin's Role in Health
आता आपल्याला माहित आहे की बिलीरुबिन कसे तयार होते, चला आपले आरोग्य राखण्यासाठी त्याची भूमिका शोधूया.
1. अँटिऑक्सिडंट गुणधर्म असतात
बिलीरुबिन एक शक्तिशाली अँटिऑक्सिडेंट म्हणून कार्य करते, शरीरातील हानिकारक मुक्त रॅडिकल्स निष्प्रभावी करण्यास मदत करते. हे अँटिऑक्सिडंट फंक्शन ऑक्सिडेटिव्ह तणाव कमी करू शकते, जे विविध जुनाट आजारांशी जोडलेले आहे.
2. रोगप्रतिकार प्रणाली समर्थन करते
अभ्यासांनी दर्शविले आहे की बिलीरुबिन रोगप्रतिकारक प्रणाली सुधारू शकते, संभाव्यत: विशिष्ट संक्रमण आणि रोगांपासून संरक्षण करण्यासाठी भूमिका बजावते.
3. यकृत कार्य संचारीत करते
बिलीरुबिन प्रक्रिया हे यकृताचे मुख्य कार्य आहे. बिलीरुबिनच्या पातळीतील असंतुलन यकृत बिघडलेले कार्य सूचित करू शकते, यकृताच्या आरोग्याचे मूल्यांकन करण्यासाठी बिलीरुबिन एक आवश्यक चिन्हक बनवते.
4. कावीळ
जेव्हा बिलीरुबिनची पातळी लक्षणीयरीत्या वाढते, तेव्हा ती कावीळ म्हणून ओळखली जाणारी स्थिती होऊ शकते. कावीळ हे त्वचा आणि डोळे पिवळे होण्याद्वारे वैशिष्ट्यीकृत आहे आणि हे यकृत रोग किंवा हेमोलाइटिक अॅनिमिया यांसारख्या अंतर्निहित वैद्यकीय समस्यांचे सूचक आहे.
5. निदान साधन
सर्वसमावेशक आरोग्य मुल्यांकनांचा एक भाग म्हणून रक्त चाचण्यांद्वारे बिलीरुबिनची पातळी नियमितपणे मोजली जाते. या चाचण्या यकृताच्या विकारांपासून अशक्तपणापर्यंत अनेक परिस्थिती ओळखण्यात मदत करू शकतात.
Risk of high bilirubin in marathi
- जास्त रक्तस्त्राव
- बेहोश होणे किंवा हलके डोके वाटणे
- हेमेटोमा (त्वचेखाली रक्त गोळा होणे)
- संसर्ग (त्वचा तुटल्यावर थोडासा धोका)
FAQs (Bilirubin Marathi)
What does Bilirubin meaning in marathi?
Bilirubin meaning in Marathi: बिलीरुबिन हे एक पिवळसर रंगद्रव्य आहे जे लाल रक्तपेशींच्या सामान्य विघटनादरम्यान तयार होते. बिलीरुबिन यकृतातून निघते आणि शेवटी शरीरातून बाहेर टाकले जाते.
What does direct bilirubin meaning in marathi?
Direct Bilirubin संयुग्मित (“प्रत्यक्ष”) बिलीरुबिन. हे असे बिलीरुबिन आहे जे एकदा यकृतापर्यंत पोहोचते आणि त्यात रासायनिक बदल घडवून आणते. मग हे तुमच्या स्टूलमधून काढून टाकण्यापूर्वी ते आतड्यांकडे जाते.
What does indirect bilirubin meaning in marathi?
Indirect Bilirubin संयुग्मित (“अप्रत्यक्ष”) बिलीरुबिन. हे बिलीरुबिन आहे जे लाल रक्तपेशींच्या विघटनाने तयार होते. हे Indirect Bilirubin संयुग्मित (“अप्रत्यक्ष”) बिलीरुबिन रक्तामध्ये यकृतापर्यंत जाते.
बिलिरुबिन ची पातळी का वाढते वाढते?
व्हायरल हिपॅटायटीस, औषधांवर प्रतिक्रिया, अल्कोहोलयुक्त यकृत रोग, पित्ताशयातील खडे किंवा कावीळ सारख्या आजारांमुळे बिलिरुबिन ची पातळी वाढते.
Serum Bilirubin Meaning in Marathi?
Serum Bilirubin Meaning in Marathi म्हणजे तुमच्या सीरम मधील तुमच्या रक्तातील बिलीरुबिनची मात्रा किती आहे ते चाचणी करून जाणून घेणे.
2 Responses